introductie in het enneagram

Het Enneagram is een model dat negen verschillende persoonlijkheidstypen beschrijft, elk met zijn eigen kenmerkende eigenschappen, motivaties en gedragspatronen. Elk van de negen Enneagram-typen wordt vertegenwoordigd door een nummer en heeft een specifieke positie op de cirkel. De typen worden vaak aangeduid met hun numerieke aanduidingen (bijvoorbeeld Type 1, Type 2, enzovoort) of met namen die hun kernkenmerken beschrijven (zoals Perfectionist, Helper, Levensgenieter, etc.).

Het Enneagram model gaat niet alleen over het identificeren van iemands primaire persoonlijkheidstype, maar ook het begrijpen van de onderliggende drijfveren en motivaties die het gedrag van mensen beïnvloeden. Elk type heeft zijn eigen specifieke manier van kijken naar de wereld, reageren op stressvolle situaties en omgaan met anderen.

Verbeterde Communicatie:

Door het begrijpen van de verschillende Enneagramtypen kunnen mensen effectiever communiceren met hun collega’s. Ze kunnen leren hoe ze hun boodschappen kunnen aanpassen aan de behoeften en communicatiestijlen van anderen, waardoor misverstanden worden verminderd en samenwerking wordt verbeterd.

Teamontwikkeling:

Het Enneagram kan worden gebruikt om teamdynamiek te begrijpen en te verbeteren. Teamleden kunnen inzicht krijgen in elkaars sterke punten, uitdagingen en motivaties, waardoor ze beter kunnen samenwerken, conflicten kunnen oplossen en effectiever kunnen werken als een geheel.

Leiderschapsontwikkeling:

Leiders kunnen het Enneagram gebruiken om hun eigen leiderschapsstijl te begrijpen en te verbeteren, evenals die van hun teamleden. Door te begrijpen hoe verschillende typen reageren op leiderschap, kunnen leiders hun aanpak aanpassen om hun teamleden te motiveren, te ondersteunen en te begeleiden op een manier die het beste bij hen past.

Persoonlijke Ontwikkeling:

Het Enneagram biedt een raamwerk voor zelfinzicht en persoonlijke groei. Door hun eigen Enneagram-type te identificeren, kunnen individuen hun sterke punten en beperkingen beter begrijpen en gericht werken aan persoonlijke groei en ontwikkeling. Dit kan resulteren in verbeterde prestaties, verhoogd zelfvertrouwen en een groter gevoel van vervulling op het werk.

Conflictoplossing:

Het Enneagram kan ook worden gebruikt als een instrument voor conflictoplossing. Door de onderliggende motivaties en angsten van betrokkenen te begrijpen, kunnen conflicten beter worden beheerd en opgelost. Het Enneagram biedt een gemeenschappelijke taal en begrips-kader waardoor conflictpartijen constructief kunnen communiceren en tot oplossingen kunnen komen die tegemoetkomen aan de behoeften van alle betrokkenen.

Kortom, het Enneagram is een waardevol instrument voor het verbeteren van interpersoonlijke relaties, teamdynamiek, leiderschap en persoonlijke ontwikkeling op de werkplek.

Ja, mensen kunnen inderdaad kenmerken vertonen van meer dan één Enneagramtype, maar over het algemeen heeft iedereen een dominante persoonlijkheidstype die het meest herkenbaar is. Dit dominante type wordt vaak beschouwd als het kern-Enneagramtype van een individu.

Naast het dominante type kunnen mensen ook kenmerken vertonen van aangrenzende typen, die vaak worden aangeduid als “vleugels”. Deze vleugels kunnen de persoonlijkheid van een individu aanvullen en versterken, maar ze zijn niet zo uitgesproken als het dominante type.

Over het algemeen wordt aangenomen dat het dominante Enneagramtype van een persoon stabiel blijft gedurende zijn of haar leven. Dit dominante type vormt de kern van iemands persoonlijkheid en wordt meestal beschouwd als relatief consistent.

Echter, hoewel het dominante type over het algemeen stabiel blijft, kunnen mensen wel veranderingen ervaren in hun gedrag en persoonlijkheid die worden beïnvloed door factoren zoals levenservaringen, persoonlijke ontwikkeling en bewustwording.

Daarom suggereren Enneagramdeskundigen dat mensen zich in de loop van hun leven kunnen ontwikkelen en groeien, en dat deze groei zorgt voor een meer gebalanceerde en gezonde expressie van hun dominante Enneagramtype. Dit kan gepaard gaan met het aannemen van positieve eigenschappen van een ‘intergratie typen’, en het verminderen van negatieve aspecten van het dominante type.

Een voorbeeld:

Hieronder beschrijven we de groei (integratie) en terugval (desintegratie) van Enneagramtype 5 (Waarnemer):

Integratie naar Type 8:

– Wanneer een Enneagram type 5 in integratie beweegt, neigt hij of zij naar de positieve eigenschappen van Enneagram type 8, ook wel bekend als de Leider/Baas.
– Type 8 staat bekend om zijn assertiviteit, zelfvertrouwen en daadkracht. Wanneer een Type 5 in integratie is, kan hij of zij deze eigenschappen overnemen en meer zelfverzekerd en assertief worden in actie.
– Een geïntegreerde Type 5 kan zijn of haar kennis en inzicht krachtiger en doelgerichter toepassen, en durven meer risico’s te nemen en beslissingen te nemen zonder zich te laten verlammen door twijfel of angst.

Desintegratie naar Type 7:

– Wanneer een Enneagram type 5 in desintegratie beweegt, kan hij of zij de negatieve kenmerken van Enneagram type 7, ook wel bekend als de Levensgenieter/Levensgenieter, vertonen.
– Type 7 staat bekend om zijn neiging om pijnlijke emoties en angst te vermijden door afleiding te zoeken, en kan impulsief en rusteloos worden.
– Een gedesintegreerde Type 5 kan zich terugtrekken in fantasieën, afleiding zoeken in informatie en intellectuele bezigheden, of misschien proberen moeilijke emoties te ontwijken door te streven naar plezierige ervaringen of nieuwe ideeën. Dit kan resulteren in een verhoogd gevoel van onrust en een gebrek aan focus.

Het begrip van deze integratie- en desintegratieroutes kan een Type 5 helpen zich bewust te worden van zijn of haar reactiepatronen onder stress en hen aanmoedigen om gezondere copingmechanismen te ontwikkelen om beter om te gaan met uitdagende situaties.

Daarnaast kunnen mensen in verschillende levensfasen en situaties verschillende aspecten van hun persoonlijkheid benadrukken, wat kan leiden tot een verschuiving in het waargenomen gedrag en de expressie van Enneagramtypen.

Integratie (Groei):

– Integratie vindt plaats wanneer een individu zich gezonder en meer evenwichtig begint te gedragen, waardoor zij de positieve kenmerken van een ander Enneagram-type kunnen overnemen.
– In de richting van integratie bewegen individuen langs de lijnen van het Enneagram naar het aangrenzende type dat als integratierichting wordt beschouwd.
– Tijdens integratie kunnen mensen de sterke punten van het aangrenzende type aannemen, zoals zelfverzekerdheid, flexibiliteit of zorgzaamheid, wat resulteert in een meer gebalanceerd en veerkrachtig gedrag.

Desintegratie (Stress):

– Desintegratie verwijst naar de neiging van personen die onder stress vervallen in negatievere en disfunctionele aspecten van hun persoonlijkheid, die kenmerkend zijn voor een ander Enneagram type.
– In de richting van desintegratie bewegen individuen langs de lijnen van het Enneagram naar het aangrenzende type dat als desintegratierichting wordt beschouwd.
– Tijdens desintegratie kunnen mensen de negatieve kenmerken van het aangrenzende type aannemen, zoals angst, controlerend gedrag of terugtrekking, wat kan leiden tot verminderd functioneren en meer stress.

Het begrip van integratie- en desintegratieroutes kan nuttig zijn voor persoonlijke groei en ontwikkeling, omdat het individuen in staat stelt om bewust te worden van hun reactiepatronen onder stress en hen aanmoedigt om gezonde coping-mechanismen te ontwikkelen om beter om te gaan met uitdagende situaties.

Het Enneagram kan teams helpen beter samen te werken door wederzijds begrip te bevorderen. Het helpt teamleden om elkaars sterke punten en uitdagingen te herkennen, wat de teamdynamiek verbetert.

Ja, managers (en teamleden) kunnen hun eigen gedragsstijl begrijpen en leren hoe ze effectiever kunnen communiceren en leiding geven op basis van de behoeften van hun teamleden.

Hoewel het Enneagram vaak wordt toegepast in zakelijke omgevingen voor teamontwikkeling, leiderschapsontwikkeling en verbetering van de communicatie, heeft het model ook brede toepassingen buiten de zakelijke context. Hier zijn enkele voorbeelden:

Persoonlijke Ontwikkeling:
Het Enneagram biedt een krachtig raamwerk voor zelfinzicht en persoonlijke groei. Individuen kunnen het Enneagram gebruiken om hun eigen persoonlijkheid te begrijpen, sterke punten te benutten, zwakke punten aan te pakken en hun relaties te verbeteren.

Relaties en Communicatie:
Het Enneagram kan worden toegepast in relaties, zowel romantisch als vriendschappelijk, om een dieper begrip van zichzelf en anderen te bevorderen. Door het begrijpen van Enneagramtypen kunnen mensen betere communicatievaardigheden ontwikkelen, conflicten oplossen en meer verbondenheid ervaren met hun dierbaren.

Persoonlijke coaching:
Het Enneagram wordt ook gebruikt als een coaching instrument bij  individuele coaching. Coaches kunnen het Enneagram gebruiken om inzicht te krijgen in de diepere motivaties en gedragspatronen van hun cliënten, wat kan leiden tot effectievere behandelingen en persoonlijke groei.

Spirituele Ontwikkeling:
Voor sommige mensen heeft het Enneagram een diepere spirituele dimensie. Het kan worden gebruikt als een instrument voor zelfreflectie, meditatie en spirituele groei, waarbij individuen streven naar een dieper begrip van zichzelf en hun plaats in de wereld.

Onderwijs en Opvoeding:
Het Enneagram kan worden toegepast in onderwijs- en opvoedingssituaties om een beter begrip te krijgen van de unieke behoeften en motivaties van studenten of kinderen. Leraren en opvoeders kunnen het Enneagram gebruiken om effectievere lesmethoden toe te passen en positieve relaties op te bouwen met hun leerlingen of kinderen.

Kortom, het Enneagram is een veelzijdig model dat kan worden toegepast in verschillende contexten en situaties, zowel persoonlijk als professioneel, om zelfinzicht, groei en verbinding te bevorderen.