Meer dan een miljoen mensen loopt een vergroot risico op het krijgen van een burn-out volgens de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van het TNO. En dat hoeft niet zo te zijn wanneer medewerkers mindfulness leren toepassen. Mindfulness is verreweg de meest krachtige manier om in korte tijd stress te reduceren en effectief om te gaan met uitdagende situaties van vandaag de dag. Een simpele manier van mindfulness is om te beginnen met het beoefenen van meditatie.
Veel mensen denken nog steeds dat meditatie gelijk staat aan zitten en niets doen en dat is niet het geval. Maar wat is meditatie nou eigenlijk wel? Feitelijk is meditatie is een actieve training van de geest (de mind) om ons bewustzijn te vergroten. Vaak wordt meditatie gezien als een middel om het denken (de mind) stil te zetten. En dat is nou juist onze grootste uitdaging. Immers in de westerse wereld leren wij van kinds af aan om actief te denken. Onze ‘mind’ is zo sterk ontwikkeld dat het eigenlijk niet te doen is om een tijdje helemaal stil te zijn.
Mindfulness meditatie
Mindfulness meditatie zoals wij het zien is om te leren aanwezig te zijn met wat zich aandringt. Alsof je een stap naar achter neemt en jouw gedachten en gevoelens gaat aanschouwen. Op die manier komen gedachten op en kan je ze ook laten gaan. Het vereist natuurlijk oefening maar naar verloop van tijd ben je in staat om letterlijk los te komen van jouw gedachten. Belangrijke stelregel hierbij is dat er geen oordeel (goed of slecht) is, alles mag er zijn. Op die manier train je jouw ‘mind’ om tot rust te komen en te ontspannen. Een krachtige manier om dat te doen is om je focus te verleggen naar de ademhaling of gebruik te maken van geleide meditatie. Dat kan zijn bepaalde muziek of een gesproken tekst.
In het ‘hier en nu’ zijn
Wanneer we mindfulness leren toepassen gaan we steeds meer in het ‘hier en nu’ leven. Een bijkomend voordeel is dat we beter kunnen omgaan met stressvolle situaties . We laten ons niet meer leiden door emoties en gevoelens maar kunnen elke situatie steeds neutraal aanschouwen en handelen naar wat werkelijk belangrijk voor ons is.
Stress
Stress kan erg nuttig zijn. Neem bijvoorbeeld de gezonde spanning die sporters kunnen voelen voordat zij een belangrijke prestatie gaan leveren. Door stress presteren zij beter. Stress heeft ook een belangrijke functie, bijvoorbeeld tijdens gevaarlijke situaties waardoor we in staat zijn te handelen en de kracht vinden om te overleven. Maar stress kan ook heel gevaarlijk zijn. Wanneer we langdurig in een staat van stress zijn, gaat ons lijf stress vasthouden. Ongezonde, langdurige stress kan leiden tot overspanning. We spreken dan letterlijk van ‘overspannen’ of een aankomende burn- out. Een veel voorkomende klacht bij mensen die te veel stress hebben ervaren. Denk aan langdurig werken onder hoogspanning met alle nare gevolgen van dien.
Stress wordt veroorzaakt door een stresshormoon, cortisol genaamd. Deze stof komt in ons lichaam vrij en zorgt er voor dat we stressvolle situatie beter aankunnen. Wanneer dit hormoon te vaak of te lang in ons lijf zit wordt het steeds lastiger om weer in een normale staat van zijn te komen. Wanneer dit geval is kunnen we spreken van overspanning. Langdurige overspanning maakt dat we in een burn out komen.
Fysieke klachten
Wanneer we langdurig onder stress functioneren kunnen we lichamelijke klachten krijgen. Bijvoorbeeld, spierklachten (rugpijn, nekpijn, hoofdpijn), maag en darmklachten (buikpijn, opkomend maagzuur), allergische klachten (eczeem, benauwdheid) en zelfs griep (verkoudheid) kan een veroorzaakt zijn door langdurige overbelasting.
Mentale klachten
Je hebt een verminderd concentratievermogen, je kunt je moeilijk focussen tijdens gesprekken. Je piekert continu over problemen en je kan je gedachten niet meer stil zetten. Je hebt moeite met het nemen van beslissingen.
Emotionele klachten
Je voelt je gespannen en onrustig. Je hebt ongewone emotionele uitbarstingen, zoals huilbuien of prikkelbaarheid. Je bent continu vermoeid. Op de lange termijn ervaar je zelf angst en voel je je regelmatig diep ongelukkig.
Sociale klachten
Je interesse in andere mensen neemt af en je neemt vaker afstand van je omgeving. Je voelt je kwetsbaar naar andere (collega’s) door verminderd functioneren.
Zelfbeeld
Je gaat steeds vaker twijfelen aan je capaciteiten en je voelt snel machteloos. Je maakt vaker fouten waardoor je steeds meer het idee hebt dat je incompetent bent.
Gedrag
Om deze last van overspanning te onderdrukken gaan mensen vaak meer (alcohol) drinken, te veel eten of gebruiken middelen om het gevoel te onderdrukken. Andere gaan juist minder eten en vallen af omdat ze geen tijd nemen om regelmatig te eten. Sommige mensen gaan harder werken omdat zij de gevolgen van slechte functioneren willen compenseren, waardoor ze uiteindelijk nog meer stress ervaren. Andere mensen krijgen slaapproblemen en kunnen door de onrust in hun lijf niet of nauwelijks in slaap vallen. En sommige mensen stellen taken steeds vaker uit waardoor zij in problemen komen met hun planning.
Ons lichaam als klankbord
Al met al zou je zou kunnen stellen dat ons lichaam een klankbord is. Wanneer we langdurig onder hoge spanning functioneren ontstaan er fysieke of mentale klachten. We kunnen natuurlijk naar de huisarts gaan om de klachten te behandelen. Alleen zullen daarmee de symptomen bestreden worden en niet oorzaak van de klachten. Wanneer we gaan kijken naar de bron van onze klachten en daaraan werken zullen de meeste klachten op den duur verdwijnen.
Tien minuten per dag
Wanneer je wilt beginnen meditatie wees je ervan bewust dat het best een uitdaging kan zijn. De valkuil van de meeste starters en is wel het lange zitten. Daarom adviseren wij om dat juist niet te doen. Begin gerust met tien minuten per dag. Dat kan op elke plek zolang je maar niet afgeleid wordt door omgevingsfactoren. Ook het moment waarop je gaat mediteren is ook niet belangrijk. Het enige wat je hoeft te doen is te gaan zitten en bewust in en uit te ademenen. Na verloop van tijd ga je vanzelf langer zitten en de voordelen ervaren van simpelweg aanwezig zijn.
Veel succes!
Tijdens onze mindfulness workshops leer je hoe je effectief stress kunt reduceren. Maar ook hoe je mindfulness kan toepassen in jouw dagelijks leven.
Gerelateerde programma’s
Workshop Mindfulness in bedrijf
Workshop Mindfulness in de zorg
